Tổng quan về GRDP là gì?
GRDP là từ viết tắt của thuật ngữ Gross Regional Domestic Product, dịch ra tiếng việt có nghĩa là tổng sản phẩm trên địa bàn. Đây là một khái niệm trong kinh tế học nói đến các chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, nó khái quát toàn bộ kết quả cuối cùng của các hoạt động sản xuất của tất cả các đơn vị thường trú trong nền kinh tế của tỉnh vào một thời kỳ nhất định thường kéo dài trong 1 năm.
Thể hiện các mối quan hệ trong quá trình sản xuất, phân phối thu nhập, sử dụng cuối cùng sản phẩm hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế địa phương.
Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá thực tế thường được dùng để nghiên cứu về cơ cấu và sự biến động về cơ cấu kinh tế theo các ngành, các nhóm ngành, theo loại hình kinh tế, mối quan hệ giữa kết quả sản xuất với phần huy động vào ngân sách nhà nước và phúc lợi xã hội.
Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá so sánh dùng để đánh giá tốc độ tăng trưởng của toàn bộ nền kinh tế địa phương, của các ngành, các loại hình, các khu vực, nghiên cứu sự thay đổi về khối lượng hàng hóa và dịch vụ mới được tạo ra theo thời gian.
Ý nghĩa của GRDP là gì?
Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) là khái niệm kinh tế học có ý nghĩa thể hiện toàn bộ kết quả của các hoạt động động sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế của Tỉnh/ Thành phố.
Tại Việt Nam, GRDP là chỉ tiêu Kinh tế tổng hợp phản ánh giá trị mới tăng thêm của Hàng hóa & Dịch vụ được sản xuất trên địa bàn Tỉnh/TP trong một khoảng thời gian nhất định thường là 6 tháng hoặc 1 năm.
Cụm từ “Hàng hóa & dịch vụ cuối cùng” được hiểu là không tính Giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ dùng ở những khâu trung gian trong quá trình sản xuất ra sản phẩm.
GRDP phản ánh mối quan hệ sản xuất, phân phối, sử dụng các sản phẩm là hàng hóa và dịch vụ của địa phương nhất định. Chỉ số này bao gồm ước tính về 3 lĩnh vực chính với các phân ngành cụ thể như sau:
Nông nghiệp – Lâm nghiệp – Ngư nghiệp
Công nghiệp: Xây dựng, sản xuất chung, khai thác, điện, nước,…
Dịch vụ: Du lịch, nhà hàng – khách sạn, truyền thông, lưu trữ, công nghệ thông tin, giao thông vận tải, tài chính – ngân hàng, bất động sản, quyền sở hữu nhà đất, các hoạt động vui chơi giải trí,..
Sự khác nhau giữa GDP và GRDP là gì?
Nội dung phía trên đã phần nào giúp ta hiểu chỉ số GRDP là gì? Và ở phần này chúng ta sẽ khiến rõ những điểm khác biệt so với chỉ số GDP.
Chỉ số GDP là chỉ số tổng sản phẩm trong nước hay có cách gọi khác là tổng sản phẩm quốc nội. Là giá trị thị trường tính cho cả các loại hàng hóa, dịch vụ đầu cuối được sản xuất trong phạm vi của một lãnh thổ nhất định tính trong 1 thời gian nhất định.
GDP là chỉ số tổng sản phẩm được tính cho một quốc gia, đất nước. Còn GRDP là chỉ số tổng sản phẩm được tính cho một khu vực, thành phố hay một tỉnh nhất định. Phạm vi tính của GRDP là nhỏ hơn so với phạm vi tính của GDP.
Phương pháp tính GRDP như thế nào?
Nội dung của GRDP được xét dưới các góc độ tổng quát khác nhau:
Xét về góc độ sử dụng (chi tiêu): GRDP là tổng cầu của nền kinh tế khu vực tỉnh, thành phố bao gồm tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình/chính quyền địa phương, tích lũy tài sản và chênh lệch xuất nhập khẩu.
Xét về góc độ thu nhập: GRDP gồm thu nhập của người lao động, khấu hao tài sản cố định trong sản xuất, thuế sản xuất và giá trị thặng dư sản xuất trong kỳ.
Xét về góc độ sản xuất: GRDP là giá trị sản xuất không tính chi phí trung gian.
Chắc hẵn bạn đọc cũng dần hiểu về GRDP là gì rồi đúng không? Vậy phương pháp tính của GRDP là như thế nào? Dưới các góc độ khác nhau, tổng sản phẩm trên địa bàn GRDP được xác định theo 3 phương pháp như sau:
+ Xét về góc độ sử dụng:
GRDP là tổng cầu của nền kinh tế bao gồm: Tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình, tiêu dùng cuối cùng của các cơ quan, tích luỹ tài sản và chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ. Nó được tổng hợp qua công thức:
Tổng sp trên địa bàn = Tiêu dùng cuối cùng + Tích lũy tài sản + Chênh lệch xuất, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ.
+ Xét về góc độ thu nhập:
GRDP bao gồm thu nhập của người lao động, thuế sản xuất, khấu hao tài sản cố định dùng cho sản xuất và giá trị thặng dư sản xuất trong kỳ. Nó được tổng hợp qua công thức:
Tổng sp trên địa bàn = Thu nhập của người lao động từ sản xuất + Thuế sản xuất (đã trừ phần trợ cấp sản xuất) + Khấu hao TSCD dùng trong sản xuất + Thặng dư hoặc thu nhập hỗn hợp.
+ Xét về góc độ sản xuất:
GRDP bằng giá trị sản xuất trừ đi chi phí trung gian cộng thuế sản xuất trừ trợ cấp sản. Nó được tổng hợp qua công thức:
GRDP = Tổng giá trị tăng thêm của tất cả các nghành + Thuế nhập khẩu của tỉnh/thành phố – Trợ cấp sản xuất.
Chúng ta có thể tính tổng sản phẩm trên địa bàn theo 3 phương pháp như trên. Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay để tính cho một tỉnh/thành phố thì nguồn thông tin rất hạn chế và chưa đủ điều kiện để có thể vận dụng cả 3 phương pháp như đối với toàn bộ nền kinh tế nên việc tính tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh/thành phố chủ yếu theo phương pháp sản xuất.
+ Theo giá so sánh:
Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá so sánh được tính qua những bước trung gian. Vì chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn hoặc giá trị tăng thêm không thể phân tích được thành các yếu tố giá và lượng, nên không có chỉ số giá phù hợp để giảm phát trực tiếp nên được tính gián tiếp bằng hiệu giữa giá trị sản xuất theo giá so sánh và chí phí trung gian theo giá so sánh (Phương pháp tính tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá so sánh bằng phương pháp sản xuất).
Đánh giá phương pháp tính GRDP
Đây là 3 phương pháp tính trên lý thuyết sách vở ghi lại nên chi mang tín tương đối chứ không thể nào đưa ra một con số tuyệt đối chính xác về GRDP của một tỉnh nào đó. Hiện nay ở Việt Nam chủ yếu là áp dụng chỉ số GDP cho tỉnh/TP vì đơn giản và nhanh chóng nhưng phương pháp này cũng không chính xác hoàn toàn.
Đánh giá phương pháp tính theo thu nhập
Phương pháp này dựa chủ yếu vào thu nhập của người lao động nhưng hiện nay thu nhập của 1 người lao động từ sản xuất rất khó đưa ra con số cố định. Nếu như là thu nhập từ hoạt động sản xuất trong xưởng nhà máy thì có thể tính toán nhưng đối với hoạt động nông nghiệp cá nhân thì rất khó đưa ra con số cố định mà chỉ ước tính. Vậy nên với số ước tính thì bắt buộc các con số tính theo thu nhập cũng chỉ mang tính tương đối.
Đánh giá tính theo phương pháp sản xuất
Tham khảo thêm